مقایسه اثربخشی درمان مثبت نگر، درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش و ترکیب آن دو با آموزه های عرفانی بر شکوفایی در معلمان

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان مثبت‌نگر، درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش (ACT)، و ترکیب این دو با آموزه‌های عرفانی مولوی بر شکوفایی معلمان زن دبیرستان‌های شهر تهران انجام شد. این پژوهش به روش علی-مقایسه‌ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان زن دبیرستان‌های دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1401 بود. از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای استفاده شد و 68 معلم به‌صورت داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. آن‌ها به صورت تصادفی به سه گروه آزمایشی و یک گروه کنترل تقسیم شدند. گروه‌های آزمایشی شامل درمان مثبت‌نگر، ACT، و ترکیب این دو درمان همراه با آموزه‌های عرفانی مولوی بودند. هر گروه به مدت 8 جلسه مداخله دریافت کرد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای نداشت. داده‌ها از طریق پرسشنامه شکوفایی (FQ) جمع‌آوری شد و با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که هر سه مداخله تأثیر مثبتی بر افزایش شکوفایی معلمان داشتند، اما ترکیب درمان ACT و مثبت‌نگر با آموزه‌های عرفانی مولوی تأثیر بیشتری بر شاخص‌های شکوفایی نسبت به سایر گروه‌ها داشت. این رویکرد ترکیبی به‌ویژه در افزایش هیجان‌های مثبت، تعهد به ارزش‌ها و معنا در زندگی بسیار مؤثر بود. نتایج این پژوهش نشان داد که تلفیق آموزه‌های روان‌شناختی و معنوی می‌تواند به عنوان یک راهبرد مؤثر برای افزایش شکوفایی روانی معلمان و بهبود کیفیت زندگی آنان به کار رود. این رویکرد ترکیبی به عنوان یک مدل درمانی نوین پیشنهاد می‌شود که می‌تواند در محیط‌های آموزشی و درمانی به کار گرفته شود.