اصول اخلاقی
نشریه پژوهش و نوآوری در تربیت و توسعه (JSIED) به شدت متعهد به حفظ بالاترین استانداردهای اخلاق نشر و یکپارچگی علمی است. ما به دقت از دستورالعملهای اخلاقی پیروی میکنیم تا اطمینان حاصل شود که تمامی مراحل فرآیند نشر—از ارسال تا داوری و انتشار نهایی—با ارزشهای شفافیت، صداقت، و احترام به همه طرفهای درگیر مطابقت داشته باشد. سیاستهای اخلاق نشر ما با استانداردهای بینالمللی، از جمله دستورالعملهای کمیته اخلاق نشر (COPE)، همسو است.
۱. وظایف نویسندگان
۱.۱ اصالت و سرقت علمی:
- کار اصیل: نویسندگان باید اطمینان حاصل کنند که اثرشان کاملاً اصیل است و به هیچ شکلی در جای دیگری منتشر نشده است. اگر کار یا بخشی از آن قبلاً منتشر شده یا ارائه شده باشد، این موضوع باید به وضوح در زمان ارسال مقاله اعلام شود.
- سرقت علمی: نشریه سیاستی بدون اغماض در قبال سرقت علمی دارد. نویسندگان موظفاند که محتوایی که متعلق به خودشان نیست را به درستی استناد دهند. تمام دستنوشتههای ارسالی با استفاده از ابزارهایی مانند iThenticate برای شناسایی سرقت علمی بررسی میشوند و هرگونه سرقت علمی منجر به رد فوری دستنوشته خواهد شد.
۱.۲ قدردانی از منابع:
- نویسندگان باید به درستی از کارهای دیگران، از جمله دادهها، مفاهیم و روشهایی که بر پژوهش تأثیر گذاشتهاند، قدردانی کنند. استنادات و منابع صحیح باید برای تمامی منابع درج شوند.
۱.۳ معیارهای نویسندگی:
- نویسندگی: فقط افرادی که به طور قابل توجهی در پژوهش مشارکت داشتهاند باید به عنوان نویسنده ذکر شوند. این شامل مشارکت در طراحی، اجرا، یا تفسیر پژوهش است.
- نویسنده مسئول: نویسنده مسئول باید اطمینان حاصل کند که تمامی همنویسندگان نسخه نهایی دستنوشته را تأیید کرده و با ارسال آن موافق هستند.
- تغییرات در نویسندگی: هرگونه تغییر در نویسندگی (افزودن، حذف یا تغییر ترتیب نویسندگان) پس از ارسال باید توسط تمامی همنویسندگان تأیید شود و به دفتر دبیر با توضیح مناسب اطلاع داده شود.
۱.۴ افشای تعارضات منافع:
- نویسندگان باید هرگونه تعارض منافع مالی یا شخصی که میتواند نتایج یا تفسیر دستنوشتهشان را تحت تأثیر قرار دهد، افشا کنند. این شامل هرگونه منبع تأمین مالی، روابط مالی، یا روابط شخصی با سازمانها یا افرادی است که ممکن است بهعنوان تأثیرگذار بر کار تلقی شوند.
۱.۵ دسترسی و نگهداری دادهها:
- نویسندگان باید آماده باشند تا دادههای خام مرتبط با دستنوشته خود را برای بررسیهای دبیر در صورت درخواست ارائه دهند و در صورت امکان، دادهها را به صورت عمومی در دسترس قرار دهند. نویسندگان باید دادهها را برای مدت معقولی پس از انتشار نگهداری کنند.
۱.۶ انتشار متعدد، تکراری، یا همزمان:
- نویسندگان نباید یک دستنوشته را به طور همزمان به بیش از یک نشریه ارسال کنند. ارسال همزمان یک دستنوشته به چندین نشریه غیراخلاقی و غیرقابل قبول است. اگر بخشی از محتوا با مقاله دیگری که قبلاً منتشر شده یا ارسال شده، همپوشانی دارد، این موضوع باید به وضوح بیان و استناد شود.
۱.۷ تأیید اخلاقی و موضوعات پژوهشی:
- نویسندگان باید اطمینان حاصل کنند که تمامی مطالعاتی که شامل موضوعات انسانی یا حیوانی میشود، توسط کمیتههای اخلاقی مربوطه تأیید شدهاند و پژوهش مطابق با تمامی دستورالعملهای مربوطه انجام شده است. رضایت آگاهانه کتبی باید برای موضوعات انسانی بهدست آید و حقوق خصوصی آنها باید محترم شمرده شود.
۲. وظایف دبیران
۲.۱ انصاف:
- دبیران مقالات را صرفاً بر اساس شایستگی علمی آنها (اهمیت، اصالت، اعتبار مطالعه، و وضوح) و ارتباط با دامنه نشریه ارزیابی میکنند، بدون توجه به نژاد، جنسیت، گرایش جنسی، منشأ قومی، شهروندی، باورهای دینی، یا فلسفه سیاسی نویسندگان.
۲.۲ محرمانگی:
- دبیران و کارکنان ویرایشی نباید اطلاعات مربوط به دستنوشتههای ارسالشده را به کسی غیر از نویسنده مسئول، داوران، داوران احتمالی، مشاوران ویرایشی دیگر و ناشر، در صورت لزوم، افشا کنند.
۲.۳ افشا و تعارضات منافع:
- مواد منتشر نشدهای که در یک دستنوشته ارسالی افشا میشود، نباید بدون رضایت کتبی نویسنده در پژوهش دبیر استفاده شود. دبیران باید از بررسی دستنوشتههایی که در آنها تضاد منافع دارند که ناشی از روابط رقابتی، همکاری، یا دیگر روابط با هر یک از نویسندگان، شرکتها یا مؤسسات مرتبط با مقالات است، خودداری کنند.
۲.۴ تصمیمگیری:
- سردبیر مسئولیت تصمیم نهایی در مورد اینکه کدامیک از دستنوشتههای ارسالشده منتشر میشود را دارد. این تصمیم باید بر اساس اهمیت، اصالت، و وضوح دستنوشته و اعتبار و ارتباط مطالعه با دامنه نشریه باشد.
۲.۵ نظارت بر اخلاق:
- دبیران مسئول نظارت بر یکپارچگی فرآیند نشر هستند. آنها باید اقدامات معقولی برای شناسایی و جلوگیری از انتشار مقالاتی که در آنها سوءرفتار پژوهشی صورت گرفته است، انجام دهند، از جمله جعل، تحریف، دستکاری استنادها و سرقت علمی.
۳. وظایف داوران
۳.۱ مشارکت در تصمیمگیریهای دبیران:
- داوران همتا نقش حیاتی در فرآیند ویرایشی ایفا میکنند و به دبیران در اتخاذ تصمیمات نشر کمک میکنند. آنها همچنین بازخوردهای سازندهای به نویسندگان ارائه میدهند تا به بهبود دستنوشتههایشان کمک کنند.
۳.۲ محرمانگی:
- هر دستنوشتهای که برای بررسی دریافت میشود باید به عنوان یک سند محرمانه تلقی شود. داوران نباید دستنوشته را با دیگران به اشتراک بگذارند یا درباره آن بحث کنند، مگر با مجوز دبیر.
۳.۳ استانداردهای عینیت:
- بررسیها باید به صورت عینی انجام شوند. داوران باید نظرات خود را به وضوح با استدلالهای پشتیبانیکننده بیان کنند و از انتقاد شخصی از نویسندگان پرهیز کنند. داوران همچنین باید استقلال فکری نویسندگان را محترم بشمارند.
۳.۴ قدردانی از منابع:
- داوران باید کارهای منتشرشده مرتبطی را که توسط نویسندگان استناد نشدهاند، شناسایی کنند. هرگونه تشابه یا همپوشانی قابل توجه بین دستنوشته تحت بررسی و هر مقاله منتشرشده دیگری که داور از آن مطلع است، باید به دبیر اطلاع داده شود.
۳.۵ افشا و تعارضات منافع:
- داوران باید هرگونه تعارض منافع که میتواند ارزیابی آنها از دستنوشته را تحت تأثیر قرار دهد، افشا کنند. اگر داور احساس کند که برای بررسی دستنوشته واجد شرایط نیست یا میداند که بررسی آن تحت تأثیر تعصبات شخصی یا حرفهای قرار خواهد گرفت، باید به دبیر اطلاع داده و از فرآیند بررسی معاف شود.
۳.۶ سرعت عمل:
- از داوران انتظار میرود که بررسیهای خود را در بازه زمانی مشخص شده تکمیل کنند. اگر داور پیشبینی میکند که تأخیری رخ خواهد داد، باید به سرعت دبیر را مطلع کند تا دستنوشته به داور دیگری اختصاص داده شود.
۴. وظایف ناشر
۴.۱ استقلال دبیران:
- ناشر JSIED اطمینان میدهد که دبیران از اختیارات کامل بر محتوای ویرایشی نشریه برخوردار هستند. ناشر در فرآیند تصمیمگیری ویرایشی دخالت نمیکند.
۴.۲ حمایت از فرآیندهای ویرایشی:
- ناشر به دبیران در مدیریت فرآیندهای ویرایشی نشریه و اطمینان از اینکه محتوای منتشرشده از بالاترین کیفیت و یکپارچگی برخوردار است، کمک میکند. این شامل ارائه منابع، ابزارها و آموزش به دبیران و داوران است.
۴.۳ رسیدگی به سوءرفتار:
- ناشر موظف است تمامی اقدامات لازم را برای حفظ یکپارچگی سابقه علمی انجام دهد. این شامل بررسی هرگونه موارد مشکوک به سوءرفتار، مانند سرقت علمی، تحریف دادهها یا شیوههای پژوهشی غیراخلاقی است. در صورت لزوم، ناشر اصلاحات، بازپسگیریها و عذرخواهیهای لازم را صادر خواهد کرد.
۴.۴ حفظ دیجیتال:
- ناشر اطمینان میدهد که محتوای دیجیتال نشریه حفظ میشود و همه مقالات به گونهای بایگانی میشوند که در آینده در دسترس خوانندگان باقی بمانند، حتی اگر نشریه به انتشار خود ادامه ندهد.
۵. رسیدگی به مسائل اخلاقی
۵.۱ اتهامات سوءرفتار پژوهشی:
- JSIED اتهامات سوءرفتار پژوهشی را جدی میگیرد. اگر شکایتی دریافت شود، دبیر ابتدا یک تحقیق مقدماتی انجام خواهد داد. اگر اتهامات معتبر تشخیص داده شوند، دبیر ممکن است با مؤسسات نویسندگان یا سایر نهادهای مناسب برای بررسی بیشتر تماس بگیرد.
- در مواردی که سوءرفتار تأیید شود، JSIED اقدامات مناسب را انجام خواهد داد، که ممکن است شامل اصلاح یا بازپسگیری کار منتشرشده و منع نویسندگان از ارسالهای آینده به نشریه باشد.
۵.۲ بازپسگیریها و اصلاحات:
- اگر اشتباه یا تخلف اخلاقی در یک مقاله منتشرشده شناسایی شود، JSIED یک اصلاح یا بازپسگیری مناسب را صادر خواهد کرد. بازپسگیریها برای مقالاتی صادر میشود که حاوی اشتباهات عمده یا دادههای جعلی هستند، در حالی که اصلاحات برای اشتباهات جزئی که نتیجهگیری کلی مقاله را تحت تأثیر قرار نمیدهد، صادر خواهد شد.
۵.۳ پاسخ به شکایات و اعتراضات:
- JSIED یک فرآیند واضح برای رسیدگی به شکایات و اعتراضات مربوط به تصمیمات دبیران دارد. شکایات باید به سردبیر ارسال شوند، که موضوع را بررسی کرده و اقدام مناسب را انجام خواهد داد. اگر شاکی از پاسخ دبیر راضی نباشد، موضوع میتواند به ناشر ارجاع شود.
۵.۴ استانداردهای اخلاقی در نشر:
- JSIED متعهد به حفظ استانداردهای اخلاقی در تمامی جنبههای نشر است. این شامل نمایش دقیق دادهها، رفتار اخلاقی با موضوعات پژوهشی و گزارش صادقانه تعارضات منافع است. از تمامی ذینفعان، از جمله نویسندگان، داوران، دبیران و ناشران انتظار میرود که این استانداردها را رعایت کنند تا اعتبار و یکپارچگی نشریه حفظ شود.
پیشگیری از سرقت علمی
نشریه پژوهش و نوآوری در تربیت و توسعه (JSIED) موضع قویای علیه سرقت علمی در تمامی اشکال آن دارد. ما معتقدیم که صداقت علمی اساس پیشرفت دانش و اعتبار کارهای پژوهشی است.
برای حفظ این استانداردها، تمامی دستنوشتههای ارسال شده قبل از شروع فرآیند داوری همتا با استفاده از نرمافزار سمیم نور برای شناسایی سرقت علمی بررسی میشوند. سمیم نور یک ابزار فارسی پیشرو در شناسایی سرقت علمی است که دستنوشتههای ارسال شده را با یک پایگاه داده جامع از آثار علمی، انتشارات و منابع اینترنتی مقایسه میکند.
پیامدهای سرقت علمی:
- سرقت علمی جزئی: در مواردی که تشابه متنی جزئی شناسایی شود، ممکن است درخواست اصلاح و استناد مناسب به منابع انجام شود.
- سرقت علمی عمده: تشابه متنی قابل توجه بدون استناد مناسب منجر به رد فوری دستنوشته و احتمالا ممنوعیت ارسالهای آینده از نویسندگان مربوطه خواهد شد.
نویسندگان تشویق میشوند تا اطمینان حاصل کنند که دستنوشتههایشان اصل و به درستی مرجعدهی شدهاند. نشریه حق انجام اقدامات مناسب در موارد سرقت علمی، از جمله تماس با مؤسسات نویسندگان یا انجام اقدامات قانونی در صورت لزوم، را برای خود محفوظ میدارد.