واکاوی چالش‌ها و راهکارها آموزش مجازی در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان سیستان و بلوچستان

چکیده

هدف از پژوهش حاضر شناسایی چالش‌ها و راهکارهای آموزش مجازی در دانشگاه‌های آزاد استان سیستان و بلوچستان است. این تحقیق به منظور بررسی مسائل موجود در پیاده‌سازی و اجرای آموزش مجازی و ارائه راهکارهایی برای بهبود کیفیت و اثربخشی آن انجام شده است. این پژوهش از نوع روش ترکیبی (کیفی-کمی) با طرح متوالی اکتشافی است. در بخش کیفی، از روش نظریه داده‌بنیاد و در بخش کمی از روش پیمایشی استفاده گردید. در بخش کیفی، نمونه پژوهش شامل 20 نفر از خبرگان حوزه مدیریت آموزش و پرورش بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند مبتنی بر معیار و گلوله‌برفی انتخاب شدند. مصاحبه نیمه‌ساختار یافته با این افراد صورت گرفت. در بخش کمی، جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه‌های آزاد استان سیستان و بلوچستان (28,811 نفر) بود که نمونه‌ای به حجم 379 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شد. ابزار پژوهش در بخش کمی پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته بود که بر پایه مدل نظری حاصل از نظر خبرگان در بخش کیفی طراحی گردید. در تحلیل داده‌های کیفی از نرم‌افزار MAXQDA و روش گرندد تئوری مبتنی بر الگوی استروسین استفاده شد، و در بخش کمی داده‌ها با مدل معادلات ساختاری تحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد که چالش‌های آموزش مجازی شامل مشکلات خانوادگی، شخصیتی-روانی، فرهنگی-اجتماعی، آموزشی، مالی-حقوقی، زیرساختی و فنی، و مدیریتی است. همچنین، راهکارهای سازمانی برای موفقیت این نوع آموزش شامل بهبود کیفیت آموزشی، تعاملات مؤثر، اعتمادسازی، فرهنگ‌سازی، و ارتقای زیرساخت‌های فنی است. با توجه به چالش‌های متعدد آموزش مجازی، پیاده‌سازی راهکارهای سازمانی مناسب می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم‌های آموزشی و کاهش مشکلات موجود کمک کند. بهبود فرآیندها و بهینه‌سازی زیرساخت‌ها از عوامل کلیدی در موفقیت و پایداری بلندمدت آموزش مجازی هستند.