شناسایی ابعاد و مولفه‌های مدل نهادینه کردن آینده‌پژوهی در نظام آموزش وپرورش با محوریت مدیریت بحران (مورد مطالعه: آموزش و پرورش شهرستان مشهد)

چکیده

آینده‌پژوهی در پی آن است تا با بهره‌گیری از تحلیل وضعیت موجود، شناسایی سازوکارهای تغییر و تعریف سناریوهای مختلف، توسعه و بهبود را در آینده‌های محتمل و ممکن پیش ‌بینی کند. وجود مدیریت بحران نقش بسزائی در کنترل شرایط و پیش رو شدن با بحران‌ها در آموزش و پرورش ایفا می‌نماید. لذا این پژوهش با هدف طراحی مدل آینده پژوهی با محوریت مدیریت بحران در آموزش و پرورش انجام شده است. روش پژوهش، کیفی-کمی (آمیخته) با تاکید بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را در بخش کیفی 29 نفر از متخصصین و خبرگان که از روش نمونه گیری هدفمند(گلوله برفی) و در بخش کمی شامل کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهر مشهد (15000 نفر) بودند، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 450 نفر، با استفاده به روش طبقه‌ای متناسب گزینش صورت گرفت. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که ضریب آلفای کرونباخ آن‌ها 996/0 به دست آمد و روایی صوری و محتوایی آن‌ها با استفاده از نظر خبرگان تایید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به کمک دو نرم‌افزار SPSS و PLS صورت پذیرفت. از بین ابعاد آینده پژوهی، بعد رهبری، خلاقیت و نوآوری، هوشیاری محیطی دارای اهمیت و رتبه بیشتری نسبت به سایر ابعاد (ضریب 0.617،0.660،0.735) و از بین ابعاد متغیر مدیریت بحران به دست آمده بعد مقابله و پیشگیری (ضریب0.753، 0.570) در مدل دارای بیشترین رادر آموزش و پرورش دارا می‌باشد. مدل مربوطه از برازش مناسب برخوردار بوده و در نهایت تشکیل میز آینده پژوهی با محوریت مدیریت بحران با هدف تعیین راهبردها در کلیه حوزه‌ها و ذینفعان با استفاده از همه ظرفیت‌های محلی، ملی، منطقه‌ای و بین المللی برای آینده مطلوب در آموزش و پرورش پیشنهاد می‌گردد.