نگاهی دوباره به مولفه‌های سواد قرآنی و اولویت‌بندی آن‌ها برای تقویت آموزش قرآن کریم در فضای دانشگاهی مبتنی بر یادگیری الکترونیکی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه مولفه‌های سواد قرآنی (آشنایی با قواعد روخوانی، توانایی خواندن قرآن کریم، درک معنای عبارات و آیات، انس با قرآن کریم و تدبر در قرآن کریم) و اولویت آن‌ها جهت برنامه ریزی آموزش مادام العمر دانشجویان و اساتید دانشگاه پیام نور است. این پژوهش از حیث هدف کاربردی، از حیث ماهیت علی- مقایسه‌ای است و از نظر اجرا به صورت پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اساتید گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور و دانشجویان یادگیری الکترونیکی این دانشگاه در سال تحصیلی 1403- 1402 است که تعداد 358 دانشجو و 84  عضو هیات علمی به روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. پس از مطالعه ادبیات و پیشینه، پرسشنامه محقق ساخته سنجش سواد قرآنی که روایی و پایایی آن مورد تائید قرار گرفت، میان نمونه آماری توزیع شد. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد درخصوص مولفه‌های درک معنای عبارات و آیات، انس با قرآن کریم و تدبر در قرآن کریم در میان دانشجویان و اساتید تفاوت معناداری وجود دارد در حالی که درخصوص مولفه آشنایی با قواعد روخوانی، توانایی خواندن قرآن کریم تفاوتی میان دانشجویان و اساتید یافت نشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن درخصوص رتبه بندی مولفه‌های سواد قرآنی نیز نشان داد که هر دو گروه اساتید ودانشجویان، درک معنای عبارات و آیات را به طور مشترک به عنوان اولین اولویت خود انتخاب نمودند، سپس اساتید به ترتیب توانایی خواندن قرآن کریم، انس با قرآن کریم، آشنایی با قواعد روخوانی را به عنوان اولویت‌های بعدی خود انتخاب نمودنددر حالی که دانشجویان به ترتیب توانایی خواندن قرآن کریم، انس با قرآن کریم، آشنایی با قواعد روخوانی را انتخاب نموده اند و هر دو گروه مشترکاً تدبر در قرآن کریم را به عنوان اولویت آخر انتخاب نموده اند. به دلیل اهمیتی که آموزش، در ایجاد سواد قرآنی دارد، دوره‌های تخصصی آموزش قرآن کریم در قالب یک برنامه درسی جامع و با تمرکز بر روی مولفه‌های سواد قرآنی برای دانشجویان و اساتید دانشگاه طراحی گردد.