جایگاه تربیت زیست محیطی در مبانی فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی

چکیده

هدف از انجام این پژوهش تببین جایگاه تربیت زیست محیطی در مبانی فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی است. تربیت زیست محیطی مقوله‌ای است که بشر برای گذر از بحران محیط زیست محتاج به آن است. بنابراین لازم است به استخراج راهکارهای عملی این بعد تربیت بر اساس بنیانی محکم پرداخته شود؛ اما از آنجا که انسان نیازمند هدایت الهی است و دین اسلام، دین پیامبر خاتم است، لذا اساس کار بر اسلام نهاده شده تا از قلب آیات قرآن و روایات ائمه، مفهوم و قواعد تربیت زیست محیطی در اسلام کشف و شناسایی گردد. برای این منظور از روش تحقیق کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. یافته‌ها بیانگر این است که اسلام، محیط زیست را واحدی غیر قابل تجزیه در نظر می‌گیرد و بین انسان و محیط زیست در جهان هستی، جدائی قائل نیست. این رویکرد ریشه در جهان بینی توحیدی دارد، یعنی جهان و آنچه در اوست، ماهیت از اویی و به سوی اویی دارد. طبیعت و محیط زیست به عنوان نشانه‌ای از قدرت و عظمت الهی توصیف شده که انسان آن گونه که شایسته اوست، نسبت به آن‌ها متعهد می‌نماید. بر پایه رویکرد تربیت زیست محیطی بر اساس تعالیم اسلامی، روش‌های تربیتی مبتنی بر ایجاد نگرش به مطالعه طبیعت به عنوان جلوه‌های الهی، هم سنخی انسان و طبیعت، احیای پیوند بین علم و معنویت و قداست بخشی به کاشت درختان و پرورش گیاهان برای تربیت زیست محیطی قابل ارائه است.