بررسی قابلیت اجرایی و تناسب الگوی خودکارآمدی آموزشی دبیران استان خوزستان
کلمات کلیدی:
خودکارآمدی آموزشی, الگوسازی مفهومی, رویکرد آمیخته, تحلیل مضمون, توسعه حرفهای دبیرانچکیده
هدف پژوهش حاضر، تدوین و اعتبارسنجی الگویی مفهومی و اجرایی برای خودکارآمدی آموزشی دبیران دوره متوسطه استان خوزستان با هدف ارتقاء کیفیت آموزش و توسعه حرفهای معلمان است. این مطالعه از نوع آمیخته با طرح اکتشافی متوالی (کیفی–کمی) است. در بخش کیفی از روش مطالعه موردی و تحلیل مضمون استفاده شد. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختیافته با متخصصان، نظریهپردازان و دبیران مجرب و نیز تحلیل اسناد بالادستی گردآوری گردید. تحلیل دادههای کیفی با نرمافزار Maxqda نسخه ۲۴ انجام شد و در نهایت پنج بعد اصلی از دادهها استخراج شد. در بخش کمی، با استفاده از پرسشنامه محققساخته شامل ۳۴ گویه و پنج زیرمقیاس، دادهها از ۳۰ نفر از متخصصان آموزش و پرورش گردآوری شد. پایایی ابزار با آلفای کرونباخ ۸۸/۰ و روایی آن با تحلیل عامل تأییدی تأیید شد. دادههای کمی با آزمون t تکنمونهای و تحلیل عاملی در نرمافزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. نتایج بخش کیفی نشان داد که الگوی خودکارآمدی آموزشی شامل پنج بعد اصلی است: باورها و نگرشهای خودکارآمدی، عوامل مؤثر بر خودکارآمدی، ساختار سازمانی آموزش و پرورش، عوامل ارتقاء فردی و موانع رشد خودکارآمدی. یافتههای کمی نیز نشان دادند که شاخصهای برازندگی مدل از جمله GFI=0.98، CFI=0.98، AGFI=0.96 و RMSEA=0.04 در محدوده مطلوب قرار دارند. همچنین ضرایب گویهها در تمام ابعاد مثبت و معنادار گزارش شد که مؤید روایی و قابلیت اجرایی الگو است. الگوی پیشنهادی از انسجام نظری، اعتبار علمی و قابلیت اجرایی بالایی برخوردار است و میتواند بهعنوان چارچوبی بومی برای ارتقاء خودکارآمدی آموزشی دبیران در نظام آموزش و پرورش استان خوزستان به کار رود. اجرای این الگو زمینهساز بهبود کیفیت تدریس، ارتقاء حرفهای دبیران و افزایش بهرهوری آموزشی مدارس خواهد بود.
دانلودها
مراجع
Rasoulan M. Education and Cultural Socialization. Journal of Educational Sociology. 2024;11(4):65-80.
Usher EL, Morris DB. A social cognitive view of teacher self-efficacy: Its theoretical foundations and implications for teacher education. Journal of Educational Psychology. 2023;115(2):215-30.
Klassen RM, Tze VMC. Teachers' self-efficacy and its effects on student outcomes: A 20-year meta-analysis. Educational Psychology Review. 2023;35(2):215-40.
Fathī MR, Sādeghī S. The Relationship between Teachers' Self-Efficacy and Students' Academic Achievement. Educational Research. 2021;14(4):78-96.
Fardzadeh N, Mūsavi M, Jadāvi A, Mehrāni S. Investigating the Relationship between Teachers' Self-Efficacy with Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Professional Burnout. Quarterly Journal of Applied Psychology. 2021;22(1):33-52.
Fathī MR, Nourzadeh F, Samadi A, Saḥarkhīz AS. Designing an Indigenous Model of Teachers' Educational Self-Efficacy in the Southern Regions of Iran. Educational Research Quarterly. 2021;15(2):55-78.
Fackler S, Malmberg LE. Teachers' self-efficacy and stress: A longitudinal study. Teaching and Teacher Education. 2022;108:103555.
Karīmi S, Mūsavi A. Investigating the Relationship between Self-Efficacy and Teachers' Job Stress. Quarterly Journal of Applied Psychology. 2020;21(3):55-72.
Khāki Vatan A, Abbāsiān M, Navah Ebrāhīm S, Ārāsteh R. Human Capital and Sustainable Development. Developmental Research. 2021;10(2):33-50.
Ja'fari Majd M, Zāre'i S. The Role of Education in Human Capital Development. Journal of Educational Strategic Studies. 2022;15(1):7-25.
Zāre'i S, Raḥmāni N. Investigating the Relationship between Teachers' Self-Efficacy and Teaching Quality. Journal of Educational Psychology Research. 2022;17(2):95-112.
Nourūzī F. The Role of Organizational Support in Promoting Elementary Teachers' Self-Efficacy. Journal of Human Resource Education and Development. 2019;8(1):23-40.
Darling-Hammond L, Hyler ME, Gardner M. Effective teacher professional development: Learning Policy Institute; 2023.
Gaski JF. The role of structured professional development in teacher efficacy. Journal of Educational Leadership. 2023;31(1):12-29.
Kennedy MM. How professional development affects teachers. Review of Educational Research. 2022;92(1):1-36.
Leithwood K. Supporting teacher efficacy through leadership. School Leadership & Management. 2020;40(5):395-412. doi: 10.1080/13632434.2019.1596077.
Godfreyson D, Hirsch J. Organizational climate and teacher efficacy. Journal of School Psychology. 2015;53(2):123-40.
Rezaei N, Zamāni E. The Role of Positive Feedback in Increasing Teachers' Self-Efficacy. Quarterly Journal of Educational Management. 2021;13(1):32-50.
Yallāneh N, Āzarī F, Jāberī M. Investigating the Factors Affecting the Self-Efficacy of Farhangian University Students. Rooyesh-e Ravanshenāsi (Psychology Growth) Quarterly. 2021;10(6):85-102.
Vogt F, Hauser B, Zimmermann P. Professional development and teacher self-efficacy: A European perspective. European Journal of Teacher Education. 2021;44(1):1-19.
Schleicher A. Teachers and leaders in schools: OECD insights: OECD Publishing; 2021.
Wang MT, Hall H. The paradox of high teacher self-efficacy: When confidence hinders innovation. Journal of Educational Change. 2024;25(1):45-62.
Timperley H, Alton-Lee A. Reframing teacher professional learning: An ecological approach. Journal of Educational Change. 2023;24(1):1-19.
Mahdavi H. Investigating the Impact of Environmental Factors on Teachers' Self-Efficacy in Deprived Regions. Journal of Education and Training Studies. 2018;10(2):45-63.
Abutorābi M, Sūsrā'i F, Mūsavi M. Investigating the Organizational Structure of Education. Quarterly Journal of Educational Management. 2019;12(3):45-62.
Torkzadeh M, Mo'meni S. The Methodology of Mixed-Methods Research in Educational Sciences. Journal of Human Sciences Methodology Research. 2018;9(2):21-38.
Ertmer PA, Leftwich AT. Teacher technology change: How knowledge, confidence, beliefs, and culture intersect. Journal of Research on Technology in Education. 2013;45(3):255-84. doi: 10.1080/15391523.2010.10782551.
Kim LE, Asbury K. 'Like a rug had been pulled from under you': The impact of COVID-19 on teachers. British Journal of Educational Psychology. 2020;90(4):1062-83. doi: 10.1111/bjep.12381.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 مرضیه هوشمند (نویسنده); غلامرضا مؤمنی (نویسنده مسئول); لیلا بهمئی (نویسنده)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
