تحریمهای اقتصادی و امنیت انسانی در ایران: تحلیل راهبردی پیامدهای اجتماعی و روانی در دوران فشار بینالمللی
کلمات کلیدی:
تحریمهای اقتصادی, امنیت انسانی, خشونت خانگی, پیامدهای اجتماعی, زنان, فشار روانی, سیاستهای حمایتیچکیده
هدف این پژوهش بررسی راهبردی تأثیر تحریمهای اقتصادی بر امنیت انسانی در ایران با تمرکز بر تشدید خشونت خانگی و تبیین رابطه آن با متغیرهای اقتصادی و اجتماعی در دوران فشار بینالمللی است. این پژوهش با بهرهگیری از رویکرد ترکیبی (استقرایی–قیاسی) و با استفاده از مصاحبههای ژرفنگر و نیمهساختیافته با متخصصان علوم اجتماعی در سال ۱۴۰۱ انجام گرفت. دادهها با روش نظریه زمینهبنیاد (الگوی گلاسری) تحلیل شدند. برای افزایش روایی و اعتبار نتایج، معیارهای پژوهش کیفی شامل قابلیت بازیابی، تأییدپذیری و پایایی رعایت شد. مشارکتکنندگان با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و مصاحبهها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. نتایج نشان داد تحریمهای اقتصادی از طریق افزایش بیکاری، کاهش درآمد خانوار، رشد تورم، و ضعف سیاستهای حمایتی، موجب افزایش خشونت خانگی علیه زنان شدهاند. تحلیلها بیانگر آن بود که فشار اقتصادی و روانی حاصل از تحریم، سطح تابآوری خانوار را کاهش داده و به تقویت رفتارهای پرخاشگرانه در محیط خانواده انجامیده است. افزون بر این، ضعف هماهنگی میان نهادهای سیاستگذار و ناکارآمدی نظام رفاه اجتماعی از عوامل مؤثر در تداوم خشونت خانوادگی در این دوران بودند. تحریمها نه تنها اقتصاد ملی بلکه امنیت انسانی، انسجام اجتماعی و سلامت روانی جامعه را تهدید کردهاند. مقابله با این بحران نیازمند سیاستگذاریهای چندسطحی شامل تقویت حمایتهای اجتماعی، توسعه مداخلات پیشگیرانه، و ارتقای تابآوری روانی و اقتصادی خانوارهاست. اتخاذ رویکردی جامعهمحور و عدالتمحور در سیاستهای حمایتی میتواند از شدت پیامدهای انسانی تحریمها بکاهد و امنیت انسانی را در شرایط فشار بینالمللی حفظ کند.
دانلودها
مراجع
Abbasi Mouslou K, editor Investigating the Effects of Economic Sanctions on Community Health2019.
Abdollahi MR, Abolhasan Shirazi H. Direct Impact of Sanctions on Health, Physical, and Mental Well-being. 2021.
Tohidlou S. The Effects of Sanctions from the Viewpoint of Economic Sociologists. 2018.
Fadaei M, Derakhshan M. Analysis of the Short-Run and Long-Run Effects of Economic Sanctions on Economic Growth in Iran. 2014.
Kazerouni SA, Asgharpour H, Khezri O. Investigating the Effect of Economic Sanctions on the Composition of Iran's Major Trading Partners During the 1992-2013 Period. 2016.
Sadeghi R, Vizheh M, Zanjari N. Factors Related to Domestic Violence Against Women in Tehran. 2019.
Sharbatian MH, Danesh P, Tavafi P. Sociological Analysis of Domestic Violence Against Women and its Relationship with the Feeling of Security at Home (Case Study of Women Aged 18-54 in Miyaneh City). 2017.
Masoumeh H. Domestic Violence Against Pregnant Women: Prevalence and Related Causes. 2010.
Aghabeigouli A, Aghakhani K. Investigating the Phenomenon of Spouse Abuse in Tehran City in 2000. 2007.
Fekri SD, Khoshnevis N, Zareiyan A, Kheirkhahi E, Moghadam ZB, Namazi M. Breaking the Silence: Barriers to Help-Seeking Among Female Victims of Domestic Violence in Ardabil, Iran – A Qualitative Study. Plos One. 2025;20(7):e0326998. doi: 10.1371/journal.pone.0326998.
Kim JY, Oh S, Nam SI. The incidence and impact of family violence on mental health among South Korean women. Korean Journal of Social Welfare. 2009;24:193-202. doi: 10.1007/s10896-008-9220-5.
Vander Ende KE, Sibley LM, Cheong YF, Naved RT, Yount KM. Community economic status and intimate partner violence against women in Bangladesh: Compositional or contextual effects? Violence Against Women. 2015;21(6):679-99. doi: 10.1177/1077801215576938.
Kelmendi K. Domestic violence against women in Kosovo: A qualitative study of women's experiences. Journal of Interpersonal Violence. 2015;30(4):680-702. doi: 10.1177/0886260514535255.
Kunasagran PD, Mokti K, Ibrahim MY, Syed Sharizman Syed Abdul R, Robinson F, Muyou AJ, et al. The Global Landscape of Domestic Violence Against Women During the COVID-19 Pandemic: A Narrative Review. Korean Journal of Family Medicine. 2024;45(1):3-11. doi: 10.4082/kjfm.23.0084.
Asha AA. Inclusive Justice and Sustainable Legal Protections Against Domestic Violence: A Comparative Study of UK, Canada, and Australia. Jier. 2025;5(2). doi: 10.52783/jier.v5i2.2465.
Edmunds M, Patroni J, Olorunnisola TS. Family and Domestic Violence in Australia: What Is Missing and What Do We Know? A Scoping Literature Review. Trauma, Violence, & Abuse. 2025;15248380251343188.
Mohammadkhani P, Rezaei Dougah E, Mohammadi MR, Azadmehr H. Prevalence of Domestic Violence Patterns, Committing or Experiencing it in Men and Women. 2013.
Reed SM, Kibler MA, Avalos S. “. . .It’s Just the Barriers That Can Be So Vast and Different”: Domestic Violence Advocates’ Perceived Barriers for Service Across Survivor Subpopulations. Crime & Delinquency. 2024;70(13-14):3582-606. doi: 10.1177/00111287241248090.
Shorey S, Baladram S. "Does It Really Get Better After Dad Leaves?" Children's Experiences with Domestic Violence: A Qualitative Systematic Review. Trauma, Violence, & Abuse. 2024;25(1):542-59. doi: 10.1177/15248380231156197.
Sultana R, Husain N, Allen O, Taylor P. Barriers and Facilitators for Help-Seeking Behaviors in British South Asian Women Who Have Experienced Domestic Violence: A Qualitative Study. Families in Society the Journal of Contemporary Social Services. 2024. doi: 10.1177/10443894241272176.
Kobrlo NAMD. Domestic Violence in Iraqi Society Between Acceptance and Rejection in the Media. Route Educational and Social Science Journal. 2024. doi: 10.17121/ressjournal.3551.
Mordas ES. Domestic Violence and Maternal Perversion. Психолог. 2024(4):28-44. doi: 10.25136/2409-8701.2024.4.69150.
Mirzaei K. Qualitative Research: Research, Researchers, and Research Paper Writing (Keyfipajouhi: Pajouhesh, Pajouheshgari va Pajouheshnameh-nevisi)2016.
Yahyizadeh H. Social Work Intervention in Domestic Violence Against Women: A Guide: Ava-e Noor Publications; 2024.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Hossein Nazarifar (Author); Khalil Mirzaei (Corresponding author); Roghieh Bahari (Author)

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.