مدل توسعه فرهنگی در ایران با تأکید بر نقش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با معرفی نظریه هم‌ترازی فرهنگی–ساختاری
کلمات کلیدی:
توسعه فرهنگی, شورای‌عالی انقلاب فرهنگی, ایران.چکیده
هدف این پژوهش طراحی و تبیین مدل توسعه فرهنگی در ایران با تمرکز بر نقش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در جهت شکل‌دهی به نظریه‌ای بومی برای هم‌ترازی ساختارهای حکمرانی فرهنگی و عناصر فرهنگی جامعه است. پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی–کاربردی و از نظر ماهیت، کیفی و اکتشافی است که با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد (Grounded Theory) و رویکرد اشتراوس و کوربین انجام شده است. جامعه آماری شامل 20 نفر از خبرگان نظری و تجربی در حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی و مدیران ارشد شورای‌عالی انقلاب فرهنگی بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند تا حد اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و مطالعات کتابخانه‌ای بود و داده‌ها با کدگذاری سه‌مرحله‌ای باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. اعتبار نتایج از طریق روایی سازه و پایایی از طریق معیار مقبولیت بررسی گردید. نتایج تحلیل داده‌ها منجر به استخراج 94 کد مفهومی و 41 مقوله در قالب پنج بعد اصلی شامل شرایط علّی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها گردید. پدیده محوری توسعه فرهنگی در ایران، بر پایه مقوله‌هایی چون اقتصاد فرهنگ، آموزش فرهنگی فراگیر، میراث فرهنگی پایدار، حاکمیت فرهنگی، مشارکت فرهنگی و برابری جنسیتی شناسایی شد. راهبردهای کلیدی شامل تدوین سیاست کلان فرهنگی بر مبنای داده، سیاست‌گذاری فرهنگی بومی و استانی، ایجاد سامانه ملی رصد فرهنگی و نظارت هوشمند بر نهادهای فرهنگی بود. پیامدهای نهایی، ارتقای سرمایه فرهنگی ملی، تحقق عدالت فرهنگی، و استقرار حکمرانی فرهنگی داده‌محور عنوان شدند. نتایج پژوهش منجر به ارائه نظریه «هم‌ترازی فرهنگی–ساختاری در مسیر توسعه فرهنگی ایران» شد که بر هم‌افزایی میان عناصر فرهنگی جامعه و ساختارهای رسمی حکمرانی تأکید دارد. این نظریه بیان می‌کند که توسعه فرهنگی پایدار در ایران زمانی محقق می‌شود که میان ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی مردم و نظام سیاست‌گذاری و نهادی کشور، هماهنگی و تعامل دوسویه برقرار گردد.
دانلودها
مراجع
Tāherpour Kalāntarī H. National Culture Development Model in Upstream Documents. Journal of Management Process and Development. 2023(124):123-66. doi: 10.61186/jmdp.36.2.123.
Shouhānī M, editor Investigating the Status of Education in the Country's Cultural Development. First National Conference on Teaching Skills; 2024; Masjed Soleyman.
Sardārī N, Keshtkār P, Bāgherī S, Alī Mīrzālou F, editors. The Role of Education in the Cultural and Social Development of Society. First International Conference on New Horizons in Education in the Third Millennium; 2023; Bushehr.
Hātemī S, Zolfaghārī A, Manṣūrī Awwal A. The Role of Education in Social and Cultural Development. Islamic Research and Studies. 2019;1(1):59-65.
Yuan H. Empowering Effective Literacy Instructions for Multi-Cultural English Language Learners. US-China Education Review. 2017;7(7):348-57. doi: 10.17265/2161-623X/2017.07.004.
Choi J-S, Kim J-S. Effects of cultural education and cultural experiences on the cultural competence among undergraduate nursing students. Nurse Education in Practice. 2018;29(4):159-62. doi: 10.1016/j.nepr.2018.01.007.
Rezaei A, Ebrāhīmpour A, Karīmī M. Presenting a Cultural Development Model with a Tourism Approach for Shiraz City Using Grounded Theory. Intercultural Studies. 2024(59):171-90.
Jān'alīnezhad A, Bāy A, Mazrū'ī K. Barriers and Strategies for Achieving Cultural Development in the Islamic Republic of Iran. Law and Politics Quarterly. 2024;6(3):75-85. doi: 10.61838/csjlp.6.3.6.
Mas'ūdī Markhālī S, editor Development Culture and Cultural Development. First International Conference on Information Technology, Management, and Computer; 2024; Sari.
Butt A, Faisal I, Petri H, Jussi K. Strategic design of culture for digital transformation. Sciencedirect. 2024. doi: 10.1016/j.lrp.2024.102415.
Zhang W, Wen Z, Xiaoshuang Z, Huigang L, Yajiong X. Understanding How Organizational Culture Affects Innovation Performance: A Management Context Perspective. 2023. doi: 10.3390/su15086644.
Mīr S, Malekiān N, Torbatī S, Mīr O. Investigating the Causes of Cultural Underdevelopment in the Country. News Sciences. 2020(33):104-19.
Singer N. Bridging Cultural Gaps Through Mass Communication: The Role of Digital Media in Transforming English Language Teaching and Cognitive Development. Arab World English Journal. 2025;16(1):27-42. doi: 10.24093/awej/vol16no1.2.
Baldan Babayiğit B, Sever D, ÇAm AktaŞ B, KİP KayabaŞ B, ŞEnel EA, GÜVen M. Professional Development for Multicultural Education: Lessons from a Blended In-Service Teacher Training Programme. TEACHING AND TEACHER EDUCATION. 2025;165. doi: 10.1016/j.tate.2025.105151.
Li M. An examination of two major constructs of cross-cultural competence: Cultural intelligence and intercultural competence. Personality and Individual Differences. 2020;164(4):110-05. doi: 10.1016/j.paid.2020.110105.
Shliakhovchuk E. After cultural literacy: new models of intercultural competency for life and work in a VUCA world. Educational Review. 2019:1-22. doi: 10.1080/00131911.2019.1566211.
Ezzatzādeh M. Cyber Social Networks and Cultural Development. Iranian Social Development Studies. 2020;13(1):81-91.
Zalloom B. Cultural Dynamics of Gendered Spaces: Behavioral Influences in Amman's Outdoor Areas. International Journal of Sustainable Development and Planning. 2024;19(3):909-16. doi: 10.18280/ijsdp.190309.
Shīrdel H, editor Analysis of Effective Stakeholders in the Social and Cultural Development of Kerman Province. National Conference on Social and Cultural Development in Iran: Challenges and Capabilities; 2021.
Behzādi K, Razavī HR, Emām Gholīzādeh S. A Study Identifying the Components of Cultural Development: A Qualitative Study on Cultural Centers with a Hierarchical Analysis Approach. Islamic Art Studies. 2021(43):91-101.
Ghadamī M, Ebrāhīmzādeh S, Ghayyūmī A. Presenting an Excellence Model for Cultural Development with a Focus on Creating a Creative Class of Children and Adolescents. Intercultural Studies. 2019(40):73-100.
Patterson‐Stephens S. Creating to Transgress: Supporting Student Leadership Development Through Culturally Informed Media Praxis. New Directions for Student Leadership. 2025;2025(185):97-105. doi: 10.1002/yd.20661.
Oberguggenberger AS, Nagele E, Inwald EC, Tomaszewski K, Lanceley A, Nordin A, et al. Phase 1-3 of the cross‐cultural development of an EORTC questionnaire for the assessment of sexual health in cancer patients: the EORTC SHQ‐22. Cancer medicine. 2018;7(3):635-45. doi: 10.1002/cam4.1338.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Khosro Doosti (Author); Rozita Sepehrnia (Corresponding author); Esmaeil Kavousi, Fatemeh Azizabadi Farahani (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
