اثربخشی آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی بر خلاقیت تحصیلی و رضایت از تحصیل در دانش آموزان دبیرستانی در تهران

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی بر خلاقیت تحصیلی و رضایت از تحصیل در دانش‌آموزان دبیرستانی در تهران بود. این مطالعه به دنبال آن بود که نشان دهد آیا آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی می‌تواند به بهبود خلاقیت تحصیلی و افزایش رضایت از تحصیل دانش‌آموزان منجر شود یا خیر. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 30 دانش‌آموز دبیرستانی به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 60 دقیقه‌ای آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی شرکت کردند، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های خلاقیت تحصیلی و رضایت از تحصیل در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری (پنج ماه پس از مداخله) جمع‌آوری و با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی به‌طور معناداری باعث افزایش خلاقیت تحصیلی و رضایت از تحصیل در گروه آزمایش شد. میانگین نمرات خلاقیت تحصیلی و رضایت از تحصیل در گروه آزمایش از پیش‌آزمون به پس‌آزمون و پیگیری افزایش یافت، در حالی که در گروه کنترل تغییرات معنی‌داری مشاهده نشد. نتایج تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی تفاوت‌های معنی‌داری بین گروه‌ها و مراحل مختلف آزمون را نشان داد. این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی می‌تواند به‌طور مؤثری به افزایش خلاقیت تحصیلی و رضایت از تحصیل دانش‌آموزان کمک کند. این نتایج اهمیت به‌کارگیری روش‌های آموزشی فعال و مشارکتی در مدارس را برجسته می‌کند و نشان می‌دهد که آموزش تفکر انتقادی می‌تواند به بهبود عملکرد تحصیلی و افزایش انگیزه دانش‌آموزان منجر شود.