پیشبینی خودکارآمدی تحصیلی بر اساس خودتنظیمی و هیجانات تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی در شیراز

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی، خودتنظیمی و هیجانات تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی شیراز انجام شد. هدف اصلی پژوهش تعیین این بود که چگونه خودتنظیمی و هیجانات تحصیلی می‌توانند خودکارآمدی تحصیلی را در این گروه پیش‌بینی کنند. این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 160 دانش‌آموز دبیرستانی در شیراز انجام شد که بر اساس جدول مورگان و کرجسی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد برای خودکارآمدی تحصیلی، خودتنظیمی و هیجانات تحصیلی جمع‌آوری شد. برای بررسی رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و هر یک از متغیرهای مستقل، از تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شد. سپس، تحلیل رگرسیون خطی برای ارزیابی قدرت پیش‌بینی خودتنظیمی و هیجانات تحصیلی بر خودکارآمدی تحصیلی انجام گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 27 انجام شد. آمار توصیفی نشان داد که میانگین نمرات برای خودکارآمدی تحصیلی 3.75 (انحراف معیار = 0.62)، برای خودتنظیمی 3.82 (انحراف معیار = 0.58) و برای هیجانات تحصیلی 3.67 (انحراف معیار = 0.71) بود. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین خودکارآمدی تحصیلی و خودتنظیمی (r = 0.54، p < 0.01) و بین خودکارآمدی تحصیلی و هیجانات تحصیلی (r = 0.48، p < 0.01) همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون نشان داد که هر دو متغیر خودتنظیمی (B = 0.42، β = 0.39، p < 0.001) و هیجانات تحصیلی (B = 0.27، β = 0.31، p < 0.001) به طور معناداری خودکارآمدی تحصیلی را پیش‌بینی می‌کنند و 38 درصد از واریانس آن را تبیین می‌کنند (R² = 0.38). یافته‌ها نقش حیاتی خودتنظیمی و هیجانات تحصیلی را در شکل‌گیری خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی تأکید می‌کنند. این نتایج نشان می‌دهند که تقویت مهارت‌های خودتنظیمی و پرورش هیجانات مثبت تحصیلی می‌تواند به طور معناداری به افزایش خودکارآمدی تحصیلی و در نتیجه موفقیت تحصیلی بیشتر دانش‌آموزان کمک کند. مداخلات آموزشی باید بر این حوزه‌ها تمرکز داشته باشند تا عملکرد تحصیلی و بهزیستی کلی دانش‌آموزان بهبود یابد.