تأثیر کیفیت رابطه معلم-دانش‌آموز و کیفیت محیط آموزشی بر اشتیاق تحصیلی دانش آموزان دبستانی در تهران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کیفیت رابطه معلم-دانش‌آموز و کیفیت محیط آموزشی بر اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان دبستانی در شهر تهران انجام شد. در این راستا، رابطه بین این دو عامل با میزان اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان مورد بررسی قرار گرفت تا نقش هر یک از آن‌ها در بهبود انگیزه و مشارکت تحصیلی مشخص شود. این مطالعه به روش مقطعی و بر روی 250 دانش‌آموز دبستانی در تهران انجام شد. نمونه‌گیری به روش تصادفی خوشه‌ای صورت گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه اشتیاق تحصیلی، مقیاس رابطه معلم-دانش‌آموز، و پرسشنامه کیفیت محیط آموزشی بود. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS-27 استفاده شد. همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین متغیرها و رگرسیون خطی چندگانه برای پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی بر اساس متغیرهای مستقل به‌کار رفت. نتایج نشان داد که کیفیت رابطه معلم-دانش‌آموز (r = 0.45, p < 0.01) و کیفیت محیط آموزشی (r = 0.41, p < 0.01) هر دو به‌طور معناداری با اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان مرتبط هستند. تحلیل رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که این دو متغیر مستقل توانایی پیش‌بینی 28 درصد از واریانس اشتیاق تحصیلی را دارند (R² = 0.28, p < 0.001). همچنین، هر دو متغیر به‌طور معناداری اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان را پیش‌بینی کردند. این پژوهش نشان داد که کیفیت رابطه معلم-دانش‌آموز و کیفیت محیط آموزشی نقش مهمی در افزایش اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان دارند. بهبود این دو عامل می‌تواند به‌طور مؤثری انگیزه و مشارکت تحصیلی دانش‌آموزان را ارتقا دهد. نتایج این مطالعه می‌تواند به سیاست‌گذاران و مدیران آموزشی در طراحی برنامه‌های مؤثر برای بهبود کیفیت آموزش و افزایش انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان کمک کند